دنیای کودکی عموهای فیتیله‌ای، هنوز زلال است
صبح آن روز، گرم و پر شور شروع شد. اولین بار بود که از نزدیک این گروه دوست داشتنی را می‌دیدیم. مشغول عوض کردن لباس‌هایشان بودند و آرام آرام در گوش یکدیگر، چیزی را پچ پچ می‌کردند. به گمانم برنامه امروزشان را با هم مرور می‌کردند. این گروه سه نفره، متشکل از علی فروتن، محمد مسلمی و حمید گلی سال‌ها است در کنار هم، گرم و پرانرژی، خود را در دل میلیون‌ها کودک و بزرگسال ایرانی جای کرده‌اند. پس از خوش و بش کوتاهی رکوردر را روشن کردم و گفت و گو با عموهای شاد فیتیله‌ای شروع شد. که در ادامه آن را می خوانید:
به نظرتان لذت کار با بچه ها در چه چیزی است ؟ چرا شما این سبک نمایشی را انتخاب کردید؟
علی فروتن: سوال جالبی کردید. بچه ها، جزو پاک‌ترین انسان های روی زمین هستند. به اعتقاد ما و عموماً پدر و مادر ها، دنیای بچه ها خیلی شفاف و زیباست. اصولاً هر پدر و مادری بهترین لذت رو با بچه اش می‌برد و سخترین لحظه برایش، لحظه‌ای است که بچه اش درد می‌کشد. دنیای بچه‌ها تنها موردی است که هنوز دست نخورده و زلال باقی مانده و می‌توان لطافتش را احساس کرد. در همه جای دنیا بهترین تلاش‌ها برای شادی و خوشحالی بچه‌ها به بهترین نحو ممکن انجام می‌شود. در ایران هم ما به واسطه این که بچه ها بسیار دوست داشتنی هستند و کمتر برایشان کاری صورت گرفته است و از آن جا که خودمان هم بچه داریم و می‌دانیم که لذت کار کردن و هم‌نشین شدن با بچه ها چقدر شیرین و جذاب است، به این گونه نمایشی ورود کردیم.
هیچ وقت شده تا به حال از کار کودک خسته شوید و به خودتان بگویید بهتر بود سبک دیگر نمایشی را ادامه می‌دادید؟
علی فروتن: نه! با این که وقتی شما بازیگر باشید در هر نقشی می‌توانید فعالیت کنید و گروه ما هم از این قاعده مستثنی نیست، اما این بستگی به دل خودمان دارد. ما هیچ گاه نخواستیم که از کار کودک جدا شویم. در همه جای دنیا هنرمندان بزرگ، خود خواسته به کار کودک وارد می‌شوند. مثلاً در آمریکا هنرمندان برجسته و بزرگسال و تراز اول‌شان برای بچه ها صدای انیمیشن را تقلید می‌کنند و جالب این که چقدر بر روی این قضیه حساس هستند و برایش وقت می‌گذارند. به طور مثال؛ ادی مورفی در کارتن "شرک" صدای یکی از شخصیت‌های کارتنی را اجرا کرد. این در حالی است که در ایران هنرمندان معروف، اصولاً حاضر به این کار نمی‌شوند، چرا که کار کودک را در شان خودشان نمی‌بینند. شاید این یکی از آسیب‌های فرهنگی اجتماعی جامعه ما باشد. دقت کنید ما به عنوان پدر و مادر حاضریم بهترین خوراکی ها یا لباس‌ها را برای فرزندمان بخریم اما وقتی بحث فرهنگی می‌شود حاضر نیستیم بهترین کتاب را بخریم و یا کمترین فکر را در این زمینه می‌کنیم. یا اگر کتابی می‌خریم حاضر نیستیم قبلش آن کتاب را خودمان مطالعه کنیم تا ببینیم به درد فرزندمان می‌خورد یا نه؟ لذا این بحث در بین هنرمندان بزرگ هم جدی گرفته نشده همان طور که در مطبوعات و سایر رسانه ها هم خیلی بحث کودک جدی گرفته نشده است.
قبل از شما، مرضیه برومند به صورت حرفه‌ای کار کودک و نوجوان انجام می‌داد اما شما به طور جدی این کار را ادامه دادید و هیچ گاه رها نکردید. چرا؟
علی فروتن: فکر می‌کنم بخاطر علاقه بیش از حد ما به این کار است. گروه ما بسیار در این زمینه پیگیر هستند و با تمام ضربه‌هایی که خوردیم دست از کارمان نکشیدیم و هم چنان ادامه می‌دهیم. خیلی از هنرمندان آمدند و کار کودک انجام دادند ولی پس از مدتی آن را رها کردند چون در حقیقت نه از لحاظ مالی تامین شدند و نه به کارشان اهمیت داده شد.
با این اوصاف، به نظرتان راز موفقیت شما در چیست؟
علی فروتن: فکر می کنم لطف خدا و محبت مردم به ما رمز و راز تداوم این موفقیت است.
آقای مسلمی شما در ادامه از سختی‌های کاری تان بگویید
محمد مسلمی: در کشور ما خیلی به کار کودک اهمیت داده نمی‌شود. به همین خاطر شما سختی‌های کار ما نیز چندین برابر است. برخلاف بسیاری از کشورها، در این جا حتی در دانشگاه هم رشته‌ای در زمینه برنامه سازی کودک تعریف نشده است. یعنی بر عکس کشورهای دیگر ما کمتر به کار کودک به صورت حرفه‌ای نگاه می‌کنیم. شاید به همین دلیل ما تئاتر ضعیفی داریم. به صورت خلاصه و ساده بگویم؛ متاسفانه، اگر ما خودمان نخواهیم، هیچ نهاد دیگری از ما نمی‌خواهد که برنامه بسازیم. از همه مهم تر، ما افرادِ متخصصی که جنسِ کار کودک و نوجوان را بشناسند نداریم! اصولاً در این جا تفکیکی بین کارِ کودک و خردسال و برنامه سازی برای بزرگسالان وجود ندارد.
قبل از این که به این جا بیایید، آیا با مدارس مجتمع فرهنگی و آموزشی علامه طباطبایی آشنایی داشتید؟
محمد مسلمی: نه متاسفانه با مدارس شما از قبل آشنایی نداشتیم.
شما رمز و راز محبوبیت گروهتان را در چه می بینید؟
محمد مسلمی: ما به کارمان فقط به عنوان شغل نگاه نکردیم، فکر می‌کنم صادقانه و با عشق کار می‌کنیم و همین امر باعث شده در دل مردم جا داشته باشیم.
آقای گلی بگویید که ایده‌ها چطور در گروه شما شکل می‌گیرد؟
حمید گلی: به طور کلی ما به دو روش به این ایده‌ها می‌رسیم. در وهله اول توسط هر سه نفرمان در طی جلساتی که با هم داریم ایده‌های مختلف را طرح و برنامه‌ریزی می‌کنیم. روش دیگر مربوط به نظراتی می‌شود که از طریق مردم و توسط وبسایتwww.Fitileh.land جمع‌آوری و به ما اطلاع داده می‌شود.
هیچ وقت دچار کمبود ایده نمی‌شوید؟
حمید گلی: اگر بخواهیم بر روی یک خط یکنواخت حرکت کنیم قاعدتاً ایده‌هایمان ته می‌کشد. اما ما هر دفعه تلاش می‌کنیم از زاویه جدیدتری به سوژه‌ها نگاه کنیم تا برای مخاطب جذابیت و تازگی خود را حفظ کند.
تا به حال با انتقاد تندی مواجه شده‌اید؟
حمید گلی : بله. خاطرم هست که یک بار یک دوستی به شدت از ما رنجیده بود که چرا در انتهای برنامه با او و خانواده‌اش عکس نگرفته بودیم. البته حتماً کمبود وقت ما مانع چنین اتفاقی شده بود. یا مثلاً گاهی معلمین عزیز نکاتی را در جهت بهبود برنامه به ما گوشزد می‌کنند که ما آن ها را به مرور زمان به برنامه‌مان اضافه می‌کنیم.
به عنوان آخرین سوال، شما در مورد محبوبیت گروهتان در جامعه چگونه فکر می‌کنید؟
هذا من فضل ربی! این از لطف خدای بزرگ است که ما توانسته‌ایم جایی در دل این مردم شریف داشته باشیم.
