جلسه نقد و بررسی فیلم دزد و پری با حضور بهزاد فراهانی دبیر جشنواره سینما - مدرسه، «حسین قناعت» کارگردان و تنی چند از هنرپیشگان این فیلم از جمله یاس نوروزی و الینا باشنگ بازیگران خردسال در آمفی‌تئا‌تر مجتمع علامه طباطبایی برگزار شد. در ابتدا بهزاد فراهانی ضمن معرفی دو بازیگر خردسال از آنان درباره احساسشان از اکران فیلم «دزد و پری» که یاس نوروزی با قدردانی از حاضرانی که به تماشای فیلم آمدند از ابراز احساسات آنان تشکر کرد، الینا باشنگ نیز با ابراز مسرت از تماشای فیلم با تماشاگران گفت از استقبال آنان لذت برده است. در ادامه بهزاد فراهانی در توضیح تفاوت‌های موجود در کار کودک به‌ویژه برای کارگردانان به ذکر خاطره‌ای پرداخت و گفت در صحنه‌ای از فیلم دزد و پری که الینا در آمبولانس دراز کشیده بود حسین قناعت توضیحی درباره اجرای سکانس به وی داد که اجرای آن برای الینا بسیار مشکل بود اما آقای قناعت حدود یک ساعت با او صحبت کرد تا اینکه موفق به ضبط آن صحنه شد. با شروع جلسه و در اولین سؤال یکی از حاضران از آقای فراهانی درباره فیلم‌های ساخت کشور ترکیه و پخش آن در مقیاس وسیع در شبکه‌های فارسی زبان برون‌مرزی پرسید.

بهزاد فراهانی: سیاست‌های کلان کشور ما در سطح ملی سینما را به‌رسمیت نمی‌شناسد. شاید علت آنکه شبکه‌های فارسی زبان مملو از سریال‌های ساخت کشور ترکیه است آن باشد که دولتمردان آن دیار فیلم‌سازی و صنعت سینما را به رسمیت می‌شناسند به همین سبب نسبت به آن توجه و سرمایه‌گذاری می‌کنند. اجازه دهید توجه شما را به این نکته جلب کنم که حرفه من به‌عنوان یک بازیگر در کشور خودم شناخته نیست. مطلب را با ذکر یک مثال روشن‌تر بیان می‌کنم. بیایید فرض کنیم من بخواهم برای احقاق حقوقم از کارفرمای خودم مثلا آقای قناعت شکایت کنم... من هنگام پر کردن فرم‌های مربوطه به عنوان یک کارگر می‌توانم شکایت خود را مطرح کنم و نه یک هنرپیشه و بازیگر اما قبل‌ها حرفه ما رسمیت داشت به این معنا که هنرپیشگی و هنرمندی به عنوان یک حرفه شناخته شده بود.

سؤال: در بروشورهای معرفی، فیلم‌های منتخب مناسب برای رده سنی کودک و نوجوان معرفی شدند. مایلم سؤالم را اینگونه مطرح کنم که تکلیف نوجوانی که فیلم‌های موجود را نمی‌پسندد و بیشتر تمایل دارد برای دیدن فیلم‌های بهتر به سراغ رده‌های سنی بالا‌تر برود چیست؟ من شخصا دوست دارم وقتی به جشنواره‌های این چنینی می‌آیم یک کار هنری ببینم تا یک کار شاد! 

فراهانی: هنر، وقتی مستقیما تفکر خاصی را به معنای کلاسیک و آرمانگرا دنبال کند در اکثر مواقع دنباله رو آن مفهوم می‌شود و از زیبایی آن کاسته می‌شود. مطمئنا در سبک و سیاقی که شما هوادار آن هستید آثار فراوانی تولید شده و خواهد شد آقای قناعت در ادامه بیشتر توضیح خواهند داد که در ساخت این فیلم به دنبال چه اهدافی بوده‌اند اما من فکر می‌کنم سرگرمی و خنده جزو اهداف اولیه ایشان بوده است. 

سؤال: آیا روزی خواهد آمد که کیفیت ساخت فیلم‌های کودک و نوجوان به‌سطح استانداردهای تعریف شده بین‌المللی برسد؟ 

قناعت: شخصی را می‌شناسم که سی و اندی سال است از ایران مهاجرت کرده است. ایشان در پاسخ به این پرسش من که «آن‌جا اوضاع و احوال چطور است؟» بااشاره به سیب و قندان روی میز این پرسش را مطرح کرد که آیا می‌توان این دو را با هم مقایسه کرد که جواب من البته منفی بود. ایشان در ادامه گفتند دنیای ما و دنیای آنان نیز دو مطلب کاملا متفاوت هستند. برای کامل کردن حرف‌هایم مایلم این مطلب را اضافه کنم که در کشور ما سینمای کودک سینمای بسیار فقیر و کوچکی است که متاسفانه جدی گرفته نمی‌شود. در ارتباط با مفهوم و عمیق بودن یا نبودن فیلم هم باید بگویم برای من در وهله اول سرگرمی مخاطب مهم بود! برایم مهم بود که در درجه اول مخاطب یک فیلم شاد ببیند. انتقال پیام و مضامین دیگر برایم در مراتب بعدی اهمیت قرار داشت. مژده‌ای که دوست دارم حاضرین در این سالن جزو اولین شنوندگان آن باشند این است که کار تدوین و برنامه‌ریزی قسمت دوم این فیلم به زودی انجام خواهد شد.

سؤال: من چندان تمایل ندارم با دیدن فیلم می‌خکوب شوم، بیشتر دوست دارم فیلم سرگرم‌کننده باشد. به نظر من فیلم کاملا پاسخگوی رده سنی کودک بود اما برای نوجوانان شاید خیر. 

فراهانی: مفاهیم و الگوهای متفاوتی در عالم هنر هست و معمولا در یک فیلم تنها یک بعد از آن الگو‌ها و یا مفاهیم قرار نیست تبلیغ شود. اگر از من بپرسید نه تنها اشکال ندارد بزرگسالان هم بخندند که خیلی هم خوب است. 

سؤال: در سینمای ما پرفروش‌ترین فیلم‌ها در ژانر طنز و کمدی هستند اما خانواده‌ها بیشتر دوست دارند بچه‌ها فیلم‌های جدی ببینند! شما کدام نوع را توصیه می‌کنید؟ 

فراهانی‌: به نظر من تماشای هر دو نوع واجب و بهتر آن است در کنار یکدیگر انجام شود شاید پرداختن صرف به یک نوع شاید کسالت‌آور باشد. 

قناعت: جای تعجب است اگر فیلم‌های کمدی را هنری ندانیم. درست است که در برهه‌ای سینمای ما به فیلم‌های جدی می‌پرداخت و شاید حتی بعضی در این بین تنها فیلم‌های تارکوفسکی را می‌پسندیدند! از دیدگاه من طیف مخاطب این فیلم سنین ۸-۷ الی۱۶- ۱۵ هستند. شاید جوانی دوست نداشته باشه به تماشای فیلمی بره که سرگرم شه اما ممکن است جوان دیگری تنها به دلیل سرگرمی به تماشای این نوع فیلم‌ها بنشیند که فقط بخندد. پیام اصلی من در این فیلم ایجاد سرگرمی و شادی برای بچه‌ها بود. خیلی امیدوار بوده و هستم در این یک ساعت و اندی که در سالن هستیم حداقل در این بازده زمانی کوتاه از مشکلات روزانه به دور باشیم. از مشکلات ساخت فیلم اگر بخواهم بگویم، ابتدا نیروی انتظامی حاضر نبود یک حوزه کلانتری واقعی در اختیار ما قرار دهد. ما حتی به ماکت و یا فضاهای مصنوعی دیگر هم فکر کردیم. در جواب انتقاد‌های نیروی انتظامی که ما را به کم‌کاری در نشان دادن وجهه این نیرو مقصر می‌شمردند گفتیم شما باید از ما تشکر کنید که در این فیلم سعی کردیم نمایی از این نیرو را به نمایش بگذاریم که تماشاچی به جای ترسیدن از او بخندد. به آنان گفتم می‌خواهم نسل آینده از شما نترسد و آنان هم این استدلال را پذیرفتند. مایل بودم با نشان دادن پلیس‌های مهربان و صمیمی به بینندگان این پیام را منتقل کنم که نیروی انتظامی ترسناک نیست.

این فیلم یک شالوده بود که طنز آن را بزک کرده بود من دوست داشتم شالوده و بنیان این فیلم را دیالوگ‌های جدی تشکیل دهند و طنز هم در آن گنجانده می‌شد. این فیلم می‌توانست همه را روی صندلی نگه دارد اما نتوانست ما را میخکوب کند. 

قناعت: چند شب پیش فیلم جدید «کریستین‌نولان» را دیدم و میخکوب شدم. اما همانطور که قبلا هم گفتم قصد من میخکوب‌کردن نبود. در ثانی داستان و روایت و قصه در قامتی نبودند که با ساختن اش تماشاچی میخکوب شود. تکرار می‌کنم در این فیلم مخاطب من کودکان در درجه اول و سپس نوجوانان بودند و اگر می‌خواستم فیلمی بسازم که خاصیت میخکوب‌کردن داشته باشه اونوقت فیلم مناسبی برای کودک نبود. 

اگر این فیلم را با ژانر کمدی و آهنگ شاد بزک کردم و اگر دزدان این فیلم بسیار ساده لوح هستند به این دلیل است که فضای این فیلم دنیای کودکان را به تصویر می‌کشد و میخکوب شدن با حال و هوای کودکانه سازگاری ندارد. 

در تئا‌تر هر صدایی می‌تواند قدرتمند باشد و تا آنجا که من می‌دانم به آن «چک اول» می‌گویند. اگر من چک اول را بزنم تماشاچی کار را تا به آخر دنبال می‌کند به این امید که چک دوم را دریافت کند اما در این فیلم از چک خبری نبود. 

فراهانی: تفاوت در اندیشه و آرزو همیشه برای من خوشایند است. مطمئنا با این نگاه به جایگاه خوبی خواهیم رسید. حق با شماست می‌خکوب کلمه جالبی است اما نه برای اثری که ۳۲ بار برای اصلاح در مسیر رفت و برگشت در حال تردد بوده است.

در حاشیه مراسم اولین شب از نخستین جشنواره «سینما- مدرسه» مجتمع علامه طباطبایی نظر چند تن از حاضران را پرسیدیم که در ادامه می‌خوانید: 

مهدی نجفی سال سوم ریاضی واحد پاسداران: فیلم شاد و خوبی بود. شاید علت انتخاب این فیلم هم شاد و موزیکال بودنش بود. امیدوارم این جشنواره دوباره تکرار شود. 

مهدی نجفی حصار امیر: فیلم شادی بود. به نظرمن فیلم در رساندن پیام به مخاطب موفق بود مفاهیمی چون تبلیغ اعتمادبه‌نفس و خودباوری خیلی در این فیلم پررنگ بود. من قبلا در جشنواره گلبانگ سرود و قرآن هم شرکت کرده بودم و مایل بودم این یکی را هم تجربه کنم که از تصمیمم راضی هستم. 

خانم عرفانی: به نظر من مجتمع علامه طباطبایی همواره در برگزاری برنامه‌های فرهنگی خوب عمل کرده است. من در جشنواره گلبانگ سرود هم شرکت کرده بودم. باید بگویم این جشنواره هم مانند قبلی، هم برای من جذاب بود و هم توانست پسرم را جلب کند. من خیلی مایل هستم فیلم رابطه را ببینم و خیلی هم بر دیدن آن اصرار دارم. خیلی خیلی خوشحالم که آقای فراهانی هم در این جمع حضور دارند برای ما دیدار با هنرمندان موفقی همچون ایشان همیشه خاطره انگیز است.